a Pantalla.
Tódolos pobos, dende os primeiros tempos, necesitaron persoas con poderes especiais, que soubesen interpretar os misterios que o home non alcanza a comprender racionalmente. A estas persoas atribuíanselles uns poderes máxicos que facían posible a fertilidade das terras e a conxunción das forzas cósmicas.
A Pantalla é herdeira destes rituais máxicos, xa que, como sostén algún estudoso, nas súas orixes personifica un macho cabrún veludo que fecunda ás mulleres. Este rito de fertilidade mantívose a través dos tempos, e coñécese hoxe co nome de sufaldreo. A Pantalla aborda as mulleres con delicadeza, emitindo un son ronronante; efectúa un baile galante e, coas vexigas (hai anos portaba tamén un vergallo), símbolo de fertilidade, fai o aceno de lles erguer a saia.
E nese contexto e cara eses obxectivos traballa a Asociación Cultura A Pantalla, para compaxinar modernidade con tradición e contribuír por encima de todo á conservación e a divulgación do noso patrimonio.
As Pantallas saen ás rúas e sobre elas estenden o seu reino. Van en grupos reducidos, que se relacionan entre si, creando danzas rituais que conforman unha atmosfera propia.
Representan o poder, reclaman o respecto dos outros, pero non vasalaxe. Representan a superioridade de quen está máis alá do "normal", de quen transcende a realidade. A Pantalla é un tanto fachendosa, pero nunca irrespectuosa; un tanto transgresora, pero nunca provocadora; un tanto enérxica, pero nunca violenta.
A Pantalla a é o símbolo de identidade máis significativo do patrimonio cultural de Xinzo de Limia, do que hoxe podemos gozar grazas ás persoas que souberon recoller as nosas tradicións, conservalas e transmitilas con agarimo de xeración en xeración.
Os anos pasan e os tempos mudan. Na década dos oitenta, a festa das festas entra nun desmesurado proceso de masificación debido ós medios de comunicación e do credo consumista da sociedade de fin de século.
Posteriormente empezouse a albiscar un “rexurdimento desbocado” que puido levar por diante máscaras, ritos e tradicións ancestrais.
Esta situación reclamou e reclama un esforzo por procurar solucións innovadoras que fagan perdurar os valores tradicionais do entroido rural na sociedade do novo milenio.
E nese contexto e cara eses obxectivos traballa a Asociación Cultura A Pantalla, para compaxinar modernidade con tradición e contribuír por encima de todo á conservación e a divulgación do noso patrimonio.
a Máscara.
O ser humano sentiu dende sempre a necesidade de enmascarar, de realizar rituais e exaltacións culturais das súas vidas, dos seus costumes, independentemente da época histórica e dos seus lugares de orixe.
En Xinzo de Limia (Galiza), o Entroido continúa a súa travesía, no río do tempo, atesourando no seu interior unha enorme riqueza de ritos e tradicións que cada ano, cal máxico lume purificador ilumina as vidas dos seus habitantes por uns breves e inesquecibles instantes.
Dende a noite dos tempos, A PANTALLA, tivo reservado un lugar privilexiado no entroido da capitalidade do antigo mar de Antela.
Como mostra senlleira da cultura popular local, os elementos que configuran a máscara singular e os segredos do seu comportamento e dos rituais que ela executa, fóronse transmitindo de xeración en xeración como un patrimonio colectivo.
Máscara única e exclusiva do Entroido de Xinzo de Limia.
A Pantalla sae ás rúas e sobre elas estende o seu reino, a máscara foi investida dunha misión protectora da colectividade contra das malas influencias. Encarnan ós antepasados, ós seres do máis aló, ó outro mundo que nun tempo límite se mestura co mundo dos vivos.
Van en grupos reducidos, que se relacionan entre si, creando danzas rituais que conforman unha atmosfera propia.
Representa o poder, reclama o respecto dos demais pero non vasalaxe, representa a superioridade do que está máis alá do normal, do que transcende á realidade.
É un tanto fachendosa pero nunca irrespectuosa, un tanto transgresora, pero nunca provocadora, un tanto enérxica pero nunca violenta.
Móvense con prestancia, acompañando sempre ó son das chocas, campaíñas e axóuxeres, marcando un ritmo vibrante e enérxico que identifica a mestría da persoa portadora da máscara, as chocas simbolizan afastar ós malos e perigosos espíritos.
A relación cos veciños está chea de matices difíciles de apreciar para os foráneos, os cales observan con moita atención; a pantalla recoñece, desafía, comparte, anima, recompensa…
As pantallas diríxense cara aquelas persoas coñecidas que cometeron a herexía de non participar activamente no entroido e saíron a rúa sen disfrazar, padecendo así a súa acometida.
A máscara reforza os lazos da comunidade, para calquera veciño ou veciña é unha honra que unha Pantalla o recoñeza. A Pantalla manifesta a súa estima mediante unha danza de recoñecemento. O homenaxeado agradece a distinción invitando as Pantallas na taberna máis próxima.
As persoas que se encascaran de tan singular traxe, perden a súa identidade, desaparece o individuo para dar vida o colectivo.
Teñen o privilexio de representar a toda unha comunidade e actúan no nome dela, velaí a súa responsabilidade.
A Pantalla é o símbolo de identidade máis significativo do patrimonio cultural de Xinzo de Limia.
A Pantalla divírtese, corre, troulea, salta, brinca e sobre todo, sufaldrea.
As Pantallas como encargadas da orde nos días do Entroido, buscan ós veciños que cometeron a herexía de saíren á rúa sen se disfrazar.
Se é muller, achéganselle, brincando, bailando diante dela e sufaldreándolle.
Se é home, como seguramente é un amigo, sentirase orgulloso de que o condenen a pagar uns viños na tasca máis próxima. As Pantallas, agradecidas, botaranlle unha cantiga.
Que non debe facer una Pantalla
- Abordar ou molestar as persoas descoñecidas e forasteiras.
- Descubrir a cara (só o fai dentro das tascas).
- Pedir cartos (non é pobre para pedir esmola)
- Bater coas vexigas na xente.
- Romper botellas e vasos na rúa.
que fai unha Pantalla?
que non debe facer unha Pantalla?
